Zatem, pojawia się zasadnicze pytanie, czy to co zostało powiedziane osobom piastujących te zawody, na pewno zostanie na zawsze dochowane w tajemnicy? Czy jednak w jakiś sposób jest możliwe ich zwolnienie z tajemnicy zawodowej?
Odpowiedź brzmi, iż oczywiście, że jest możliwe zwolnienie z tajemnicy zawodowej praktycznie każdej osoby wykonującej zawód, który jest nią objęty. Zgodnie z art. 180 § 1 kpk to tylko i wyłącznie sąd lub prokurator mogą zwolnić z tajemnicy zawodowej daną osobę, jeśli ustawy szczegółowe nie stanowią inaczej. Osoby, które muszą dochować tajemnicy zawodowej mogą odmówić zeznań, jeśli treść ich odpowiedzi mogłaby wyjawić chociaż rąbek tajemnicy. Ta sytuacja ma miejsce, o ile sąd lub prokurator nie zwolnią danej osoby z zachowania tajemnicy zawodowej.
Sytuacja zmienia się, jeśli chodzi o art. 180 § 2 kpk osoby, które wykonują zawód:
- prokuratora
- adwokata
- notariusza
- radcy prawnego
- lekarza
- dziennikarza
- statystyka
Mogą być one zwolnione jedynie przez sąd z tajemnicy, gdy fakty objęte tajemnicą zawodową są niezbędne dla dobra sprawy i wymiaru sprawiedliwości. Dodatkowo ważny jest fakt, iż okoliczność, na którą w/w osoby są przesłuchiwane, nie może być ustalona na podstawie innego dowodu. Z powyższego łatwo wywnioskować, że aby osoba z zamkniętego powyższego katalogu wyjawiła cokolwiek z tajemnicy zawodowej musi istnieć wyjątkowo ważna przesłanka. Z pewnością ten przepis ma za zadanie zapewnić komfort i swobodę pracy w/w zawodom. Co więcej, dzięki temu klient, pacjent, czy osoba przekazująca ważną informację, może mieć większe zaufanie do tych profesji.
Szczególne unormowania dotyczą dziennikarzy. Dziennikarz nie może zostać zwolniony z dochowania tajemnicy zawodowej w kwestii danych dotyczących umożliwienia ujawnienia autora materiału prasowego, listu do redakcji oraz innych materiałów, które mogłyby w jakiś sposób ujawnić dane osób informujących go lub całe wydawnictwo o sprawie. Jednak, informatorzy powinni sobie zastrzec nieujawnianie danych ( art. 180 § 3 kpk). Z pewnością daje to większe pole manewru dla prasy, która zgodnie z prawem w pastwie demokratycznym powinna być „wolna” i niezależna od jakichkolwiek wpływów zewnętrznych. Aczkolwiek, nie stosuje się tego przepisu, jeśli dziennikarz nie powiadomił o jednym z przestępstw wymienianych w art. 240 § 1 kk. Jednym z nich jest morderstwo. Będąc dziennikarzem warto pamiętać o art. 180 § 5 kpk, który brzmi : Odmowa przez dziennikarza ujawnienia danych, o których mowa w § 3, nie uchyla jego odpowiedzialności za przestępstwo, którego dopuścił się publikując informację.
Pamiętajmy również o umowach, w których obie strony zobowiązały się do dochowania w tajemnicy warunków umowy. Złamanie tej tajemnicy wiąże się prawie zawsze z wysokimi karami finansowymi. Warto więc zachować dla siebie informacje, które innym mogą zaszkodzić.
